Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyaretine reaksiyon gösteren Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, “ABD’nin kelamda demokrasi kisvesi altında Çin’in egemenliğini ihlal ettiğini” belirterek, “Çin’i rencide edenlerin cezalandırılacağını” söyledi.
Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) toplantısı için bulunduğu Kamboçya’da konuşan Çin Dışişleri Bakanı, Pelosi’nin ziyaretini “tam bir saçmalık” olarak tanımladı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying ise Çin’in Pelosi’nin ziyaretine cevaben Tayvan Boğazı’nda gerçekleştirdiği askeri tatbikatların “gerekli ve adil” olduğunu söz etti.
Gelinen noktada ABD’nin provokatör, Çin’in ise “kurban” olduğunu belirten Hua, “Önce ABD ve Tayvan’ın ortak provokasyonu geldi, akabinde da Çin’in haklı savunması” dedi.
AB’den diyalog çağrısı
Avrupa Birliği (AB) ise gerginliğin diyalog yoluyla aşılması ve Çin’le bağlantı kanallarının açık tutulması için davette bulundu.
“Tayvan Boğazı’nda barış ve statükonun korunması, AB’nin çıkarına” açıklamasında bulunan Avrupa Kurulu Sözcülüğü, “net bir, Tek Çin politikası” olan AB’nin, Çin Halk Cumhuriyeti hükümetini Çin’in tek legal hükümeti olarak tanıdığını, birebir vakitte Tayvan’la da “dostane alakalar ve yakın iş birliği” içinde olduğunu belirtti.
Tayvan’ın başşehri Taipei’de bir ortaya gelen, ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi ve Tayvan önderi Tsai Ing-wen – (03.08.2022)Fotoğraf: Taiwan Presidential Office/AP/picture alliance
Lavrov’dan ABD’ye suçlama
Yaşanan gerginlikle ilgili Rusya’dan da yeni bir açıklama geldi.
Myanmar ziyareti sırasında açıklamalarda bulunan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, sonuçlarını umursamadan hareket etmekle suçladığı ABD’nin, Çin’i taammüden kızdırdığını öne sürdü.
“Çin Halk Cumhuriyeti için ne manaya geldiği çok düzgün bilinmesine karşın, neredeyse durduk yere bu türlü bir rahatsızlık yaratılmasına öteki bir mana veremiyorum” diyen Lavrov, ABD’nin “ne istersem yaparım” çizgisindeki kanun tanımazlığını bir sefer daha tüm dünyaya gösterdiğini savundu.
Daha evvel Kremlin’den yapılan açıklamada da, Pelosi’nin ziyareti provokasyon olarak tanımlanıp Pekin’le dayanışma gösterilmişti.
Çin’den askeri, ekonomik ve diplomatik karşılık
Asya tipindeki ABD Temsilciler Meclisi Lideri Pelosi, programında olmamasına karşın Salı gecesi Tayvan’a uğradı. Tayvan’ı “Tek Çin” prensibi kapsamında kendi topraklarının modülü olarak gören ve ABD’li yetkililerin ziyaretlerini adadaki bağımsızlık yanlısı kampı teşvik edici bir bildiri olarak kıymetlendiren Pekin, Pelosi’nin bu adımına Tayvan Boğazı’nda düzenlediği askeri tatbikatlarla karşılık veriyor. Çin ayrıyeten ekonomik yaptırım olarak yorumlanabilecek bir kararla Tayvan’dan narenciye ve iki balık çeşidinin ithalatına yasak getirdi.
Çin, ABD’nin Pekin Büyükelçisi Nicholas Burns’ü de Dışişleri Bakanlığına çağırarak Pelosi’nin ziyaretini protesto etti.
Bugün Tayvan’dan ayrılarak Güney Kore’ye hareket eden Pelosi, Taipei’de yaptığı açıklamada, ABD’nin bölgede statükoyu desteklediğini belirtirken, Pekin’in “Tek Çin” siyasetine hürmet duyduklarını fakat Tayvan’la dayanışmanın her zamankinden daha değerli olduğunu söylemişti. ABD, Tayvan’daki hükümete dayanak vermesine rağmen diplomatik olarak Taipei’yi değil, Pekin’i tanıyor. Bölgede statükonun sürmesinden yana olan Washington, Tayvan’ın resmi olarak bağımsızlık ilan etmesine ya da Çin tarafından zorla ele geçirilmesine de karşı.
DW,rtr,AFP,dpa / CÖ,ET
