Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi, birçok memleketler arası şirketin de bu ülkeyle ticari bağlarını gözden geçirmesine neden oldu.
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasının akabinde geçen bir hafta içinde birçok şirket Rusya’daki faaliyetlerine son verme kararı aldı. Birçoğu da bu tarafta bir adım atıp atmama konusundaki değerlendirmelerini sürdürüyor.
Şirketlerin Rusya’dan toplu çıkışına yönelik adım, Batı’nın Rus bankalarına yönelik yaptırımlarının ve birtakım bankaların memleketler arası ödeme sistemi SWIFT’ten çıkarılmasının akabinde geldi. Bu yaptırımlar Ruble’yi tarihinin en düşük düzeylerine indirdi.
Buna karşılık olarak Rusya da geçen Salı günü yabancı yatırımcıların Rusya’daki varlıklarına satmasına süreksiz olarak yasak getirdi. Lakin bu yasağın uygulamada nasıl işleyeceği ve tam olarak kimi etkileyeceği belirsizliğini koruyor.
Şirketlerin Rusya’yla ilgili aldığı kararlardan öne çıkanları derledik:
Petrol devleri çıkıyor
Rusya’daki en büyük kesim açık orta güç bölümü. Ukrayna işgali sonrası en önemli kararlar da bu kesimle ilgili alındı.
Birleşik Krallık’ın petrol devi BP, geçen hafta sonunda açıkladığı kararla Rusya’nın devlete bağlı güç devi Rosneft’teki yüzde 19,75’lik payını elden çıkaracağını duyurdu. Rusya’daki en büyük yabancı yatırımcı olan BP’nin bu kararının maliyetinin 25 milyar doları bulabileceği varsayım ediliyor.
BP’den bir gün sonra da dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) şirketi Shell, Rusya’daki faaliyetlerini sonlandırma kararı aldı. Bu karar, Shell’in yüzde 50’si Gazprom’a ilişkin olan Sakhalin 2 LNG üretim tesisindeki yüzde 27,5’lik payını elden çıkarması manasına geliyor.
Norveç’te devlet takviyeli Equinor güç şirketi de geçen Pazartesi günü yaptığı açıklamada Rusya’daki iş iştiraklerini sonlandırma sürecini başlatacağını duyurdu. Otuz yılı aşkın müddettir Rusya piyasasında olan Norveçli şirket, Rosneft ile yakın işbirliği içindeydi.
Exxon Taşınabilir de Salı günü maliyeti 4 milyar doları geçmesi beklenen bir kararla Rusya’daki gaz ve petrol faaliyetlerini sonlandıracağını duyurdu.
Fransız TotalEnergies ise Rusya’daki faaliyetlerini sürdüreceğini fakat yeni Rus projelerine finansman sağlamayacağını açıkladı.
İtalyan petrol devi Eni de Rusya’dan Türkiye’ye gaz taşıyan Mavi Akım boru sınırındaki hissetlerini satma kararı aldı. Eni’nin Rus güç devi Gazprom’la birlikte eşit oranda sahip olduğu boru sınırında yüzde 50 payı bulunuyor.
Siemens’in hamlesi
Alman şirketi Siemens de Rusya’daki faaliyetlerinin büyük kısmını askıya aldı. Rusya, Siemens’in global satışlarında yalnızca yüzde 1’lik hisseye sahip. Fakat 170 yıldır Rusya’da varlık gösteren şirket, bu ülkede binlerce kişiyi istihdam ediyor.
Alman devinin yan şirketi Siemens Energy de Rusya’daki tüm yeni projelerini askıya aldı.
Havacılık sektörü
ABD Lideri Joe Biden, Rus uçaklarına hava alanlarını kapayan Avrupa Birliği ve Kanada’ya ABD’nin de eklendiğini duyurarak Rus havacılık kesimine vurulan darbeyi ağırlaştırdı.
ABD’li havacılık devi Boeing, Rusya’daki havayolu şirketlerine modül tedariki, bakım ve teknik takviye dâhil bu ülkedeki ana faaliyetlerini askıya aldı. Boeing’in Avrupalı rakibi Airbus da birebir halde Rus havayolu şirketlerine verdiği teknik dayanağı ve Rusya’ya yönelik yedek kesim tedarikini askıya aldı.
Danimarkalı gemicilik şirketi Maersk, Rusya’ya ve Rusya’dan yaptığı tüm konteyner nakliyelerini süreksiz olarak durdurdu.
Teknoloji devleri de Rusya’yı amaç alan kararlara imza attı. ABD’li Apple, eserlerinin Rusya’daki satışını durdurdu. Şirket, Apple Hisse hizmetini de kısıtladı.
Google, Rus devletine bağlı yayın organlarının içeriklerini haber akışından çıkardı. Facebook’un bağlı olduğu Meta şirketi de Rus resmi yayın organlarına erişimi kısıtlayarak bu içeriklerin kullanıcıların karşısına daha az çıkmasını sağladı.
Microsoft ise Rus devletinin yayın organı Russsia Today’in (RT) cep telefonu uygulamalarını Windows uygulama mağazasından kaldırdı. Snapcat uygulamasıyla tanınan Snap şirketi Rusya, Belarus ve Ukrayna’da reklam yayımlamama kararı aldı.
Kredi kartı şirketleri Visa ve Mastercard da kimi Rus finansal kurumlarını global ağından çıkardı.
Otomotiv sektörü
Otomobil üreticisi şirketler de Rusya’ya yönelik adımlar attı.
Rusya’ya ihracatı askıya alan birinci milletlerarası araba üreticisi, İsveçli şirket Volvo oldu. General Motors da faaliyetlerini durdurduğu Rusya’ya araç ihracatını durdurdu. ABD merkezli otomotiv şirketi Ford ve Almanya’dan Mercedes-Benz ile Daimler Truck da bu ülkedeki faaliyetlerini askıya aldı. Ford, Ukrayna’daki vatandaşlara yönelik insani yardım için de 100 bin dolarlık bağışta bulunacağını duyurdu.
Alman otomotiv devleri Volkswagen ve BMW, hem Rusya’da üretimi durdurdu hem de bu ülkeye ihracatı askıya aldı.
Fransız Renault şirketi de önümüzdeki haftadan itibaren Rusya’daki montaj fabrikalarındaki faaliyetleri lojistik tıkanıklıktan ötürü kısmen durduracağını açıkladı.
Hollywood da devrede
Eğlence dalındaki birçok şirket de Rusya’daki faaliyetlerini durdurdu.
Disney, Warner Bros. ve Sony Pictures bu ay yayınlanacak sinemalarının Rusya’da gösterime girmesini yasakladı.
Netflix de Rusya’nın devlet dayanaklı 20 kanalına bu platformda yer verilmesi için yürürlüğe sokulan yeni Rus maddelerine uymayacağını duyurdu.
Spor dünyası
Futbolda da Rusya ile kurulmuş olan ticari ilgiler tekrar gözden geçiriliyor.
Alman kulübü Schalke 04, Gazprom’la uzun yıllardır sürdürdüğü sponsorluk mutabakatını iptal etti. Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA) de bu şirketle ortasındaki sponsorluk muahedesini sonlandırdı.
Adidas da Rusya Futbol Federasyonu’yla ortasındaki ticari muahedeyi iptal etti.
Arthur Sullivan
© Deutsche Welle Türkçe
